sexta-feira, setembro 08, 2006

Population Displacement OCHA Situation Report No. 16

Source: United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs (OCHA)
Ref: OCHA/GVA - 2006/0160

This report is based on information received from the United Nations Integrated Mission in Timor-Leste (UNMIT), UN Agencies, international NGOs and media sources.

SITUATION

1.During daytime, life in the streets of Dili seems to have returned to normality with shops and markets open and traffic returning. The International Police Forces (IPTL) patrol the streets on a 24/7 basis, backed up by the Joint Task Force (JTF).

2.Over the last four weeks, there has been an upsurge of violence in the streets of Dili, including arson and stone throwing on IDP camps and people in the camps throwing stones back to the assaulters. Groups of youth gangs roam the streets when dark sets in and their moves around the town seem to be organised and coordinated. These groups are not afraid to attack police staff and vehicles. On 1 September, a shooting, subsequent stone throwing, and a gang fight occurred outside Seaport IDP camp resulting in 8 injuries. Due to lack of space in the jails in and around Dili, offenders caught red handed in those attacks were detained for 12 hours and then released. The security situation is extremely volatile, influenced by rumors more than by facts.

3.On 30 August 2006, Major Alfredo Reinaldo and 56 other detainees escaped from Becora Prison, just east of Dili. United Nations Police (UNPOL) and international security forces mounted a wide-spread search effort. Investigations are ongoing.

4.As noted over the previous weeks, a large number of IDPs only spend the night in the camps and run their normal business during the day, with families returning to their homes. It is not known how many IDP families have returned to their former homes, as most families still keep a ‘sit’ in the camps as a safety net in case the situation deteriorates again in their home area. Some had gone back to their areas but returned to camps as they were either threatened or attacked by their former neighbours. After several attacks in and around the camps, more than two thirds of the IDPs sheltered at the Obrigado Barracks camp opposite the UNMIT headquarters in Dili left the camp (2,000-3,000); some went home and some joined other camps in Dili.

5.As a result of the unstable security situation, most of the IDPs do not feel safe enough to return home. IDPs continue to express their disappointment that the main issues behind the April/May crisis have not been resolved: justice, impunity, weapons among the civilian population, unresolved land and property issues; all those issues influence the perception of the East-West divide.

6.The Security Council on 25 August (S/2006/686) approved the mission proposed through the report of the UN Secretary-General, ‘Report on Timor-Leste pursuant to SecurityCouncil (SC) Resolution 1690 (2006)’ to the Security Council (S/2006/628, 8 August 2006). The Security Council decided to establish a follow-on mission -- ‘United Nations Integrated Mission in Timor-Leste’ (UNMIT) for an initial period of six months, consisting of an appropriate civilian component, including up to 1,608 police officers and an initial component of up to 34 military liaison and staff officers. The Security Council requested the Secretary-General to review the arrangements to be established between UNMIT and the international security forces and present his views no later than 25 October 2006.

RESPONSE

IDPs / Return and Reintegration


1.The Government has presented the ‘Simu Malu - Mutual Acceptance’ programme (SM) to all stakeholders (Ministries, the diplomatic and the aid communities). The programme aims to facilitate a safe and sustainable return of IDPs to their homes, to establish a peaceful environment in their areas of origin, through dialogue between them and the receiving communities, to ensure the protection of the population and try to end the violence. It is composed of three programmes: Protection, Immediate Support, and Promotion of Dialogue. Various ministries, sub-districts, NGOs, INGOs, UN agencies, church representatives, camp management, IPTL/JTF etc. are to be engaged in the programme. Dialogues in different parts of Dili have been held over the past 4 weeks. The Simu Malu Working Group including a wide range of stakeholders took up its work 2 weeks ago and implementation plans are being drafted in the different Sectoral Working Groups.

Protection

2.Focal points for child protection have now been established in 51 camps in Dili. The Child Protection Working Group drafted messages that are circulated in IDP camps. The international NGO, Plan International, together with national NGOs organized play-based activities in Metinaro camp and theatre workshops. Child rights banners are developed and Plan International and Health International show movies as part of the health promotion campaign.

3.UNFPA provided GBV training to staff of CARE International Timor-Leste, and to Site Liaison Support (SLS)(1) The Site Liaison Support facilitates the humanitarian and security assistance between the camp manager and the Government/UN/INGOs. Camp Managers and GBV Focal Points of 15 priority IDP camps. It is expected that this training will be extended to other camps very shortly.

Food Security

4.The sixth cycle of food distribution started on Friday, 1 September 2006. A one-month ration of 8kg of rice per person plus complementary food is provided to 69,600 food recipients in Dili. Total distribution of government rice through IOM up to now is at 2995.058 MT. Since early June 2006, WFP has provided 1,359 MT of assorted food commodities to over 150,000 vulnerable people across Timor-Leste. In the sixth cycle of food distribution, WFP, in partnership with the NGO Forum, is distributing a one-month food ration of mung beans and vegetable oil, to complement the Government’s rice distribution.

5.As part of the Maternal and Child Health (MCH) and School Feeding (SF) programs, WFP conducted training workshops and cooking demonstrations for Head Masters and Parent Teacher Associations PTAs) of 39 schools in Bobonaro district during the reporting period. In addition, 11 MT of rice, 156 MT of mung beans, 40 MT of vegetable oil, 13 MT of CSB and 3 MT of sugar were dispatched for SF to Maliana, and Atabae and Balibo sub-districts in Bobonaro district.

6.The Emergency Food Security Assessment has been completed in 12 of 13 districts. The report is expected to be published in two weeks.

Health and Nutrition

7.UNICEF is working with the Ministry of Health (MoH) on the follow-up monitoring around community health centres for malnourished children identified in last month’s screening.

8.The Ministry of Health ran a workshop on in-patient therapeutic feeding for severely malnourished children. UNICEF, Care International and Health Alliance International supported the workshop. UNICEF also supplies the national hospital with therapeutic milk used to treat malnourished children.

9.The Ministry of Health’s measles and Vitamin A supplementation campaign for children is now vaccinating children in districts outside Dili. Vaccination in Los Palos district has finished. More than 25,000 children have been vaccinated so far, more than 7400 given Vitamin A supplementation and almost 22,000 de-wormed. The campaign is supported by UNICEF and other local and international NGOs.

Water, Sanitation and Hygiene

10.In preparation for the upcoming rainy season, maintenance and improvements to water and sanitation facilities in the IDP camps are being carried out by CARE contractors, Oxfam, Triangle Génération Humanitaire and UNICEF contractors. Three camps will be at serious threat of flooding during the rainy season and solutions have to be found for the IDPs located in those camps.

11.Water trucking continues. An average of 125,000 litres per day is trucked to camps in Dili. A drilling rig will be available this month. Camps are being assessed for suitability of bore-hole drilling.

Camp Management

12.IOM has begun moving some tents 10-15m away from the front gate of the airport to keep IDPs out of reach of stone throwers. The CIMIC Liaison Office has agreed to build a fence around the perimeter of the camp after the tents are moved.

13.471 Internally Displaced Persons of Metiaut camp close to the Prime Minister´s house left the camp on 20 August. UNHCR retrieved the tents that were left behind by the IDPs.

Education

14.The Ministry of Education and Culture (MEC) has asked UNICEF to look at providing the psycho-social module from its emergency teacher-training program to all teachers affected by the crisis. UNICEF has prepared a budget for this and is continuing to discuss it with the Ministry.

15.The Minister will attend a launch of the Back-to-school campaign on 4 September. UNICEF has briefed Ministry superintendents on distribution of materials (240,000 students’ backpacks, stationery and 5,600 teachers’ bags).

Communication and Information

16.The UNDP Communication to IDPs project aims to assist the sectoral working groups in disseminating information to the IDPs within Dili and in the districts. It is comprised of 6 information teams which have each been assigned responsibility for a group of camps in Dili and for particular districts throughout Timor-Leste. The teams are building relationships with the Camp Managers, Communication Leaders and the communities within the camps and report back regularly on feedback they are receiving from the IDPs about the messages being disseminated.

17.The Information Centre, which is located in the Ministry of Labour and Community Reinsertion (MTRC) and supported by OCHA, IOM and UNDP, has developed a repository of information for the humanitarian community that includes sitreps, meeting minutes and assessments. Most of the information is collected from the sector working groups and consolidated into different products. Matrices showing the different activities done by different agencies in the districts and camps were sent out to the humanitarian community. This will be updated on a monthly basis and its aim is to give an overall picture of the humanitarian activity currently taking place in Timor Leste.

OCHA is in close contact with the UN Country Team and UNMIT in Dili and will revert with further information as it becomes available. This situation report, together with further information on ongoing emergencies, is also available on the OCHA Internet Website at http://www.reliefweb.int.

14 comentários:

Anónimo disse...

Ao sabor da pena e do choro.
Pois é!
Mas a língua desta área é em Inglês ... e daqui para a frente tem que se habituar à ideia ... não tenha dúvida que tudo vai mudar ... o comboio passou uma vez e agora o(s) máquinista(s)são outros ... mudaram de linha.
Isto é só para aquecer, pois parece que engoliram uma rolha ... o blogger entupiu.
Bem, merecem um bom fim de semana!
Amigos, Timor-Leste, está doente e quem gosta de Timor Leste e quem pode tem que sair de tempos a tempos senão fica doido ... coitados são os que não podem sair e ainda lhe mandam pedras.
Òh malta do Azul, não se deixem ir abaixo das canetas, mas preparem-se isto não vai acabar tão cedo.
Que importa a guerra, a fome e as pedras, se a vida continua e para quem extrai o petróleo não lhe faz mossa nenhuma ... que lhes importa Timor ... pode morrer tudo ... as máquinas não param.

Anónimo disse...

CARTA DE XANANA A MARI

OLA MARI AMIGO BOM DIA
NAO SAIAS DA CASA DO ESTADO
JA FALEI COM OS AUSTRALIANOS
VAO MONTAR TELEVISAO, SAFADO

TAMBEM NAO ENTREGUES A VIATURA
POIS PODES QUERER IR DAR UMA CURVA
O CHAUFFER O ESTADO TAMBEM PAGA
ENQUANTO A AGUA ESTIVER TURVA

TAMBEM FALEI COM O ROGERIO
O AMIGO ROGERIO LOBATO
DISSE-LHE PARA NAO FICAR NA CIDADE
E QUE FUJA DEPRESSA PARA O MATO

TAMBEM ESCREVI AO NUOLHO
DISSE-LHE PARA SE POR A PAU
QUE AINDA UM DIA DESTES
VAI LEVAR COM UM CALHAU

QUANDO CHEGAR O MASCARENHAS
O PATRAO DO CENTRO DO MIOLO
DEIXAREMOS DE FALAR PORTUGUES
VAMOS COMECAR A FALAR O CRIOLO

TRAZ CONSIGO UM FINLANDES
O MAIS CONHECIDO FUNDISTA
O CARLOS LOPES DE PORTUGAL
E A MARGARIDA AVANTE FADISTA

UM ABRACO

MAU DICK

Anónimo disse...

Tradução:
OCHA: Situação da População Deslocada, Relatório Nº 16
Fonte: Gabinete da ONU para a Coordenação dos Assuntos Humanitários (OCHA)
Ref: OCHA/GVA - 2006/0160

Este relatório é baseado na informação recebida pela Missão Integrada da ONU em (UNMIT), Agências da ONU, ONG’s internacionais e fontes dos media.

SITUAÇÃO

1.Durante o dia, a vida nas ruas de Dili parece ter regressado à normalidade com lojas e mercados abertos e o regresso do tráfego. As Forças Internacionais da Polícia (IPTL) patrulham as ruas numa base de 24/7, apoiadas pela Joint Task Force (JTF).

2.Durante as últimas quatro semanas, tem havido um aumento de violência nas ruas de Dili, incluindo fogos postos e atirar de pedras a campos de deslocados e as pessoas dos campos a ripostarem aos assaltantes. Grupos de jovens de gangs correm as ruas quando cai a escuridão e nos seus movimentos pela cidade parecem estar organizados e coordenados. Estes grupos não têm medo de atacar elementos da polícia e veículos. Em 1 de Setembro, um tiroteio, um subsequente atirar de pedras e uma luta de gangs ocorreram no exterior do campo de deslocados do Porto do Mar resultando em 8 feridos. Devido à falta de espaço nas prisões em Dili e à sua volta, os apanhados em flagrante nestes ataques foram detidos durante 12 horas e depois libertados. A situação de segurança é extremamente volátil, influenciada mais por rumores do que por factos.

3.Em 30 Agosto de 2006, o Major Alfredo Reinaldo e outros 56 detidos fugiram da Prisão de Becora, a este de Dili. A Polícia da ONU (UNPOL) e forças de segurança internacionais montaram uma busca alargada. As Investigações estão em curso.

4.Como já foi anotado em semanas anteriores, um grande número de deslocados só passa a noite nos campos e faz a vida normal durante o dia, com famílias regressando às suas casas. Não se sabe quantas famílias de deslocados regressaram às suas casas antigas, pois muitas famílias ainda guardam um “lugar” nos campos como uma rede de segurança para o caso de a situação se deteriorar outra vez na área das suas casas. Alguns tinham regressado às suas áreas mas regressaram aos campos depois de terem sido ameaçadas ou atacadas pelos antigos vizinhos. Depois de vários ataques nos campos ou à sua volta, mais de dois terços dos deslocados abrigados no campo Obrigado Barracks frente à sede da UNMIT em Dili deixou o campo (2,000-3,000); alguns regressaram a casa e outros foram para outros campos em Dili.

5. Como resultado da situação de segurança instável, a maioria dos deslocados não se sentiu suficientemente seguro para regressar a casa. Os deslocados continuam a expressar a sua desilusão por as questões principais por detrás da crise de Abril/Maio não estarem resolvidas: justiça, impunidade, armas entre a população civil, questões de terra e propriedade não resolvidas; todas estas questões influenciam a percepção da divisão este-oeste.

6.O Conselho de Segurança em 25 Agosto (S/2006/686) aprovou a missão proposta pelo relatório do Secretário-Geral da ONU, ‘Relatório sobre Timor-Leste no seguimento da Resolução 1690 (2006) do Conselho de Segurança (SC) para o Conselho de Segurança (S/2006/628, 8 Agosto 2006). O Conselho de Segurança decidiu estabelecer uma missão seguinte -- ‘Missão Integrada da ONU em Timor-Leste’ (UNMIT) por um período inicial de seis meses, consistindo numa componente civil apropriada, incluindo 1,608 oficiais de polícia e uma componente inicial de até 34 oficiais de ligação militar. O Conselho de Segurança requereu ao Secretário-Geral para rever os arranjos estabelecidos entre a UNMIT e as forças de segurança internacional e apresentar as suas opiniões até 25 Outubro 2006.

RESPOSTA

Deslocados / Regresso e Reintegração

1. O Governo apresentou o programa ‘Simu Malu - Aceitação Mútua’ (SM) a todos os participantes (Ministérios, diplomatas e comunidades de ajuda). O programa visa facilitar um regresso seguro e sustentável dos deslocados às suas casas, estabelecer um ambiente pacífico nas suas áreas de origem, através do diálogo entre eles e receber comunidades, para garantir a protecção da população e tentar acabar com a violência. É composto por três programas: Protecção, apoio Imediato, e Promoção do Diálogo. Vários ministérios, sub-distritos, ONG’s, IONG’s, agências da ONU, representantes das igrejas, gestores de campos, IPTL/JTF etc. vão ser engajados no programa. Realizaram-se diálogos em partes diferentes de Dili nas últimas 4 semanas. O Grupo de Trabalho Simu Malu Working Group inclui uma vasta categoria de sócios, começou a trabalhar há 2 semanas e os seus diferentes Grupos de Trabalho Sectoriais começam a esboçar planos de implementação.

Protecção

2. Foram criados pontos focais para protecção de crianças em 51 campos em Dili. O Grupo de Trabalho de Protecção Infantil esboçou mensagens que circulam nos campos de deslocados. A ONG internacional NGO, Plan International, juntamente com ONG’s nacionais organizaram actividades com base em brincadeiras no campo Metinaro e workshops de teatro. Fizeram cartazes com os direitos das crianças e o Plan International e a Health International passaram filmes como parte da campanha de promoção da saúde.

3. A UNFPA providencio treino de GBV ao pessoal da CARE International Timor-Leste, e ao Site Liaison Support (SLS)(1) O Site Liaison Support facilita a assistência humanitária e de segurança entre o gestor do campo e o Governo/ONU/IONG’s. Gestores de campos e Pontos Focais de GBV de 15 campos de deslocados prioritários. Espera-se que este treino seja alargado a outros campos dentro em pouco.

Segurança Alimentar

4.O sexto ciclo de distribuição de alimentos começou na Sexta-feira, 1 Setembro 2006. É fornecido a 69,600 recebedores de comida em Dili, por pessoa. por mês, uma ração de 8 kg de arroz mais alimentação complementar. A distribuição total de arroz do governo através da IOM até agora foi de 2995.058 MT. Desde o princípio de Junho de 2006, a WFP forneceu 1,359 MT de vários bens alimentares para cerca de 150,000 pessoas vulneráveis através de Timor-Leste. No sexto ciclo de distribuição de alimentos, a WFP, em sociedade com a ONG Fórum, está a distribuir um mês de ração de feijões e de óleo vegetal, para complementar a distribuição de arroz do Governo.

5. Como parte dos programas da Saúde Maternal e Infantil (MCH) e da Alimentação Escolar (SF), a WFP conduziu workshops de treino e demonstrações de cozinhados para as Associações de de Directores, Pais e Professores (PTAs) de 39 escolas no distrito de Bobonaro durante o período do relatório. Em adição, 11 MT de arroz, 156 MT de feijões, 40 MT de óleo vegetal, 13 MT de CSB e 3 MT de açúcar foram despachadas pela SF para Maliana, e sub-distritos Atabae e Balibo no distrito Bobonaro district.

6. A Avaliação da Segurança Alimentar de Emergência foi completada em 12 de 13 distritos. Espera-se que o relatório seja publicado em duas semanas.

Saúde e Nutrição

7.A UNICEF está a trabalhar com o Ministério da Saúde (MoH) na monitorização em curso nos centros de saúde comunitários para crianças desnutridas identificadas no escrutínio do mês passado.

8. O Ministério da Saúde dirigiu um workshop sobre alimentação terapêutica para crianças muito desnutridas. A UNICEF, Care International e Health Alliance International apoiaram o workshop. A UNICEF também forneceu ao hospital nacional leite terapêutico usado para tratar crianças desnutridas.

9. A campanha do Ministério da Saúde para sarampo e suplemento de Vitamina A para crianças está agora a vacinar crianças em distritos fora de Dili. Acabou a vacinação no distrito de Los Palos. Até agora foram vacinadas mais de 25,000 crianças, a mais de 7400 foram dados suplementos de Vitamina A e a quase 22,000 foram exterminadas as lombrigas. A campanha é apoiada pela UNICEF e outras ONG’s locais e internacionais.

Água, Sanidade e Higiene

10. Em preparação para a próxima estação das chuvas, estão-se a fazer trabalhos de manutenção e melhoramentos nas instalações de água e sanitárias nos campos de deslocados pelos contratados da CARE, Oxfam, Triangle Génération Humanitaire e da UNICEF. Três campos correm sério risco de inundação durante a estação das chuvas e têm que ser encontradas soluções para os deslocados localizados nesses campos.

11. Continua o fornecimento de água por camiões. São transportados em média 125,000 litros por dia para campos em Dili. Um aparelho para perfurar estará disponível este mês. Os campos estão a ser avaliados para ver da sustentabilidade de terem furos.

Gestão dos Campos

12. A IOM começou a mudar algumas tendas 10-15 metros de distância do portão principal do aeroporto para manter os deslocados fora do alcance dos atiradores de pedras. O CIMIC Liaison Office concordou construir uma vedação à volta do perímetro do campo depois de se mudarem as tendas.

13. 471 deslocados do campo em Metiaut perto da casa do Primeiro-Ministro deixaram o campo em 20 Agosto. A UNHCR retomou as tendas abandonadas pelos deslocados.

Educação

14. O Ministério da Educação e Cultura (MEC) pediu à UNICEF para providenciar os módulos psico-sociais do seu programa de treino de emergência aos professores a todos os professores afectados pela crise. A UNICEF preparou um orçamento e continua a discutir esse assunto com o Ministério.

15. O Ministro atenderá o lançamento da campanha Regresso à Escola em 4 de Setembro. A UNICEF reuniu com os superintendentes do Ministério sobre a distribuição de materiais (240,000 mochilas, artigos de papel e 5,600 pastas de professores).

Comunicação e Informação

16. O projecto do UNDP Communication para deslocados visa assistir grupos de trabalho sectoriais na disseminação da informação aos deslocados em Dili e nos distritos. Compreende 6 grupos de informação a quem foram dadas responsabilidades para um grupo de campos em Dili e para distritos particulares através de Timor-Leste. As equipas constroem relações com os gestores dos campos, líderes de comunicação e as comunidades dentro dos campos e relatam regularmente o feedback que recebem regularmente dos deslocados sobre as mensagens que são disseminadas.

17. O Centro de Informação que está localizado no Ministério do Trabalho e da Reinserção Comunitária (MTRC) e é apoiado pela OCHA, IOM e UNDP, desenvolveu um repositório de informação para a comunidade humanitária que inclui minutas de reuniões e avaliações. A maioria da informação é recolhida pelos grupos de trabalho dos sectores e consolidada em diferentes produtos. As matrizes que mostram as diferentes actividades feitas por diferentes agencies nos distritos e campos foram enviadas para a comunidade humanitária. Isto será actualizado numa base mensal e visa dar uma imagem geral da actividade humanitária que correntemente tem lugar em Timor Leste.

A OCHA está em contacto estreito com a equipa do país da ONU e com a UNMIT em Dili e enviará mais informação quando a tiver disponível. Este relatório da situação, e mais informação em emergências em curso, está também disponível no OCHA Internet Website em http://www.reliefweb.int.

.

Anónimo disse...

Esta Margarida ainda tem lata de fazer seja o que for?

Depois fazer a defesa publica num blogue (http://ocanhoto.blogspot.com/2006/09/o-pcp-e-as-farc-um-apoio-sintomtico-e.html), de uma organização terrorista e criminosa que sequestra pessoas entre as quais uma senhora em campanha eleitoral, que utiliza o narcotráfico para se financiar, que utliza a extorsão encapotada de imposto revolucionário para as algibeiras dos seus mandões, que coloca bombas em civis seus compatriotas, ainda tem a lata de dizer que lutam contra uma data de coisas.

Sim, lutam por manter o fluxo de dólares sujos e criminosos e ensanguentados, para as algibeiras dos mandões.

E nem o facto de aparecerem na festa do Avante disfarçados de PC Colombiano lhe retira a carga criminosa.

Afinal o PCP continua o mesmo dos anos 70.

Se têm levado a deles à vante, o Campo Pequeno ia ser mesmo muito pequeno para os seus desígnios.

Fica-lhe bem apoiar a FRETILIN. Só espero que não signifique que a FRETILIN siga o mesmo percurso das FARC.

Como é possível isto em pleno Séc XXI?

Anónimo disse...

Gostava de dizer que o Ramos Horta está a fazer um bom trabalho mas está a ser boicotado pelo PSD, pelo PD, pelo Kota, por Leandro Isaac, por Xanana e mulher, pelo Salsinha, pelo Reinado, pelo Tilman - o major e o advogado -, todos estes e mais alguns estão a armadilhar as possibilidades de Ramos Horta.

O derrube de Alkatiri foi para derrubar a Fretilin mas ainda não está consumada essa queda.

Os partidos acima com pessoas como Mário carrascalão, João Gonçalves, Lucia Lobato, Papá Freitas e filha ambos dos trabalhistas sem deputados, Fernando Lasama, Clementino do Amaral, Manuel Tilman, entre tantos outros estão unidos para derrubar Horta e o ainda governo Fetilin.

Todos querem o governo que Xanana lhes prometera no centro da crise: um governo de Unidade Nacional com a Igreja católica pelo meio.

Ramos Horta já não interessa é para abater políticamente e este é o maior desafio para um dos poucos timorenses de reconhecido valor e mérito internacionais, que um dia disse que não queria o poder mas sim o bem estar do povo o que teria de passar pelo seu contributo desinteressado.
Gosto de ramos horta e tenho pena que ele se deixe abraçar nesta confusão onde Xanana é o primeiro a espetar-lhe uma "faca nas costas".

Força Horta e que te consigas rodear da amizade e da ajuda de verdadeiros profissionais de governação. Avança e actua na reposição da normalidade custe o que custar e a quem custar.

Anónimo disse...

DECLARAÇÃO HUSI ABILIO MAUSOKO (ABILIO AUDIAN) IHA COMARCA BECORA 20 DE AGOSTO DE 2006 LIU HUSI SR. JUAQUIM KOLEGA DADUR (KUARTO IDA)
----------------------------------

Dia 28 de junho Abilio Mausoko nia fen ba hasoropresidente Xanana iha dare ho objectivo atu fo liberdade ba nia Laen Mausoko iha komarka Becora Abilio Audian nia fen nebe mos isin rua hela ho fulan nen hafohin too iha hali laran Taibesi nia maluk Loro Monu ataka no baku lesuk nia hodi dehan o nia laen mak durante nee assassino liu no halo ita terus iha tempo krize nia laran. Depois de acontecimento Mausoko nia fen ba hasoru Presidente Xanana iha Dare no husu pergunta ba Xanana katak: Sr. Presidente bele hasae ita nia Alin Abilio Mausoko nebe agora dadur hela iha komarka Becora????..... Presidente resposta katak: Mausoko agora Loyal liu ba Partidu FRETILIN no MARI ALKATERI nee duni hau la iha konfiança ona atu hasai nia husi komarka . hafoin Mausoko nia fen rona resposta husi Xanana nia fila hikas kedas husi Dare no ba hatoo kedas ba nia laen Mausoko iha komarka Becora.

Dia 11 de Julho Major nain rua husi Australia ba hasoru Abilio Mausoko iha komarca Becora hodi investiga nia no fo pergunta ba nia katak: Abilio!! ita boot Loyal ba Presidente Xanana ka ba Mari Alkateri???? malae nee husu pergunta ba dala tolo ona maka Mausoko resposta katak: hu loyal ba sira nain rua hoto, loyal ba xananatamba Chefe do Estado e loyal ba Mari Alkateri tamba Chefi do Governo, Maibe hau loyal liu ba Mari Alkateri tamba nia Secretario geral da FRETILIN nian no Partido FRETILIN nia ema, e hau nia Aman mos Mate ba FRETILIN e hau mos ema FRETILIN nian. pergunta seluk la kontinua tamba Major nain rua nee hatene katak Mausoko ema Mari Alkateri.
Mjor nain rua nee fila kedas ba Dare.

Dia 16 de julho Sr. Hasegawa ba visita komarka Becora no ba hasoro malu ho Mausoko e nia fo pergunta ba Abilio Mausoko: Tebes ka lae ita bot simu duni $5000 husi Dr. Mari Alkateri hodi halo Rebels hodi hamosu krize nee?????
Abilio resoposta katak hau nunca mais simu osan cen ida husi Dr. Mari Alkateri maibe hau reconhece katak durante nee iha konfronta entr PNTL e F-FDTL liu-liu hau tiru hasoro Brigadero Matan Ruak nia uma nee, Comendante supremo Sr. presidente Xanana mak fo komado ou haruka hau tiru, maibe antes hau Tiru hasotu sira F-FDTL mos hau telephone uluk ba sira hanesan: Brigadero General Taur Matan Ruak, Comendante Falur, comendante Lere, Comendante Koliati, e Comendante Ular e Mausoko mos hatutan tan katak Author ba Crize nebe moso iha Timor Leste nee mak Presidente Xanana.

13 de Agosto de 2006 PM. Horta ba visita komarka Becora husu pergunta ba Mausoko katak: Ita boot mai husi nebe, no tamba sa mak ita boot tama iha komarka nee???? Mausoko responde katak: Hau mak Abilio Audian, hau Komendante Operasional da PNTL Distrito Dili nian, iha momento neba Instituição PNTLentrega Kilat mai hau atu fo Segurança máxima ba cidade Dili, maibe Depois de situação nee mosu Comendante Supremo Sr. Xanana Gusmão fo ordem mai hau no elementos nain hitu iha Marabia, haruka ami atu tenke tiru hasoru Brigadeiro Taur nia uma. hau konsege tiru maibe antes nee hau fo tiha conhecimento ba comendante F-FDTL sira katak nee ordem husi Comendante supremo Xanana, Maibe too ikus Governo liu husi força International mai dezarma hau e hau sai nudar criminozu ba situação nee e kilat nebe hau lori dehan ilegal.

Comentar Mausoko
----------------

Antes de Crize nee mossu presidente convoca reunião ida iha nia residencia Dare nebe iha momento neba presença mos Amo Bispo Dili no Baucau, Sr. Paulo Fatima, Sr. Ramos Horta ho partido Oposição sira, hau Mausoko mos iha neba, iha momento nee presidente fo reconhecimento atu oinsa bele hatun Governo actual nebe lidera husi Mari Alkateri no partidu FRETILIN, tamba Mari komesa hatama Komunista ba Governo no F-FDTL mai husi nação KUBA, atetude nee kontra Cultura no tradisaun Timor Leste tamba nee mak presenssa Igreja iha momento nee hanesan passo importante ida atu fo mos contribuissão desenvolvemento nassaun nee ba futuro.

hau Bilio Mausoko fo pergunta ba Xanana Gusmão katak: hatun Mari Alkateri ran nakfakar tan karik????? presidente fila kotuk no
basa iha Mausoko nia kabas leten hodi dehan: Labarik hatun Mari Alkateri nee buat fasil hela e lalika tauk.
iha tempo neba Xanana fo garantia ona katak: Mari tun Horta mak serve lori cargo PM foun, buat barak mak sira koalia.

Xanana Gusmão mehi no hakarak destroe buat hotu depis maka hari hikas fali atu nune nia bele sai fíguro liu tan iha Timor no mundo international.........

La hetan Xanana...o hein deit depois mak justiça sei hatudo.....!!!!!

Anónimo disse...

"DECLARAÇÃO HUSI ABILIO MAUSOKO"

Sera, que isto e verdade? Alguen quer confirmar?

Anónimo disse...

E mentira! So pela escrita ve-se logo que eh algum "espertalhoto/a" que fala o portugues. Alias ja vi o mesmo estilo de escrita desta declaracao em comentarios anteriores neste blog.

Eh la possivel que alguem possa acreditar em qualquer comentario posto aqui sem nenhuma referencia verificavel da fonte?
Ou sera que o anonimo das 2006 6:54:11 AM que fez a pergunta em portugues sobre a veracidade da ""DECLARAÇÃO HUSI ABILIO MAUSOKO"" eh o tal "espertalhoto/a" que escreveu a tal declaracao em tetum?

Pois!

Anónimo disse...

Seria bom que todos os "mausokos" pudessem assinar documentos como aquele que se diz serem declaracoes do Mausoko. O que esta a acontecer eh um acto subversivo. Pela calada dos "blogs" os terrorristas atacam. Esses ordinarios nao gostam de gente decente. Pois claro, o perigo para a FRETILIN, vem das pessoas, da igreja, dos partidos que esses terrorristas sabem ser os maiores obstaculos do esforco que tem vindo a fazer para transformarem Timor-Leste numa mega vala comum como aquelas que a FRETILIN criou em Aileu, Maubissi, Same, Matebian e em tantos outros. Nem todos teem a memoria de galinha desses terrorristas. Comemorem o dia 11 de Setembro que alem de ser o dia da criacao da `FRETILIN eh tanbem o dia do massacre de Nova York. Nos nao o faremos. Esse dia eh um dia de tristeza` para nos. Assassinos!!!...

Anónimo disse...

Abilio e um aldrabao. EM Liquica de onde ele e todos dizem que o pai dele foi morto por gente da Fretilin de Darolete.

Anónimo disse...

Esta 'carta' atribuida ao Abilo Mausoko (Audian) esta sendo distribuida e passada de mao em mao em Dili e no resto do pais. Ela nao passa de mais uma peca a juntar-se a campanha bem urdida e orquestrada anti-Fretilin.
Vao pentear macacos!!

Anónimo disse...

"campanha bem urdida e orquestrada anti-Fretilin."????

Nao deve saber ler Tetum. Eh mais uma campanha vergonhosa contra Xanana do que contra a Fretilin.

Nessa "declaracao" o Abilio practicamente diz que o Xanana tinha dado ordens a ele e os seus colegas para atacarem a casa de Taur Matan Ruak e que ele tinha estado numa reuniao realizada pelo Xanana com os partidos da oposicao, os dois Bispos, Paulo de Fatima Martins e Ramos Horta para combinarem o derrube do governo de Mari.

Ora isso eh tao ridiculo que so mesmo os debeis mentais podem acreditar. Eh mais uma campanha da Fretilin de Maputo para desacreditar o Presidente Xanana, partidos da oposicao, os dois Bispos,etc,etc. Eh a patetica tentativa de substanciar a teoria de "golpe de estado".

Mas nao pensem que o povo eh assim tao ignorante! Venham as eleicoes!!

Anónimo disse...

Ha de facto gente sempre pronta a pentear macacos! Vejam so o comentario do aninimo anterior!

Anónimo disse...

Ridículo ou não, desta vez o "Four Corners" não esteve presente a gravar...

Traduções

Todas as traduções de inglês para português (e também de francês para português) são feitas pela Margarida, que conhecemos recentemente, mas que desde sempre nos ajuda.

Obrigado pela solidariedade, Margarida!

Mensagem inicial - 16 de Maio de 2006

"Apesar de frágil, Timor-Leste é uma jovem democracia em que acreditamos. É o país que escolhemos para viver e trabalhar. Desde dia 28 de Abril muito se tem dito sobre a situação em Timor-Leste. Boatos, rumores, alertas, declarações de países estrangeiros, inocentes ou não, têm servido para transmitir um clima de conflito e insegurança que não corresponde ao que vivemos. Vamos tentar transmitir o que se passa aqui. Não o que ouvimos dizer... "
 

Malai Azul. Lives in East Timor/Dili, speaks Portuguese and English.
This is my blogchalk: Timor, Timor-Leste, East Timor, Dili, Portuguese, English, Malai Azul, politica, situação, Xanana, Ramos-Horta, Alkatiri, Conflito, Crise, ISF, GNR, UNPOL, UNMIT, ONU, UN.